‘Old stuff with a story’ 361/365

Dit is een antieke sauskom van Petrus Regout Wellington uit Maastricht.
Petrus Regout (Maastricht, 23 maart 1801 – Meerssen, 18 februari 1878), bijgenaamd Meneer Pie of de pottekeuning, was een Nederlands industrieel en politicus. Hij geldt als de pater familias van de Maastrichtse ondernemersfamilie Regout.
In 1836 richtte hij… de later zeer bekend geworden aardewerkfabriek op.
De collectie Maastrichts aardewerk bevat de archiefcollectie van de beroemde Maastrichtse aardewerkfabrieken Petrus Regout/De Sphinx, Société Céramique en Mosa.

 

In de eerste helft van de achttiende eeuw lukte het de Engelsman Josiah Wedgwood om witter en harder aardewerk te maken dan ooit tevoren. Hiervoor gebruikte hij een kleisoort die gewonnen werd in de omgeving van de granietrotsen in Cornwall en Devon (Groot-Brittanië). Serieproductie werd mogelijk door het gebruik van mallen van gips. In de negentiende eeuw ontstonden in Europa fabrieken die naar het Engels voorbeeld goedkoop aardewerk vervaardigden. Zo ook in Maastricht.
De in 1836 opgerichte aardewerkfabriek van Petrus Regout werd een van de grootste producenten van aardewerk ter wereld. Aanvankelijk produceerde Regout kommen en borden, gemaakt van zacht wit aardewerk. Rond 1850 lukte het hem om het harde witte baksel van Wedgwood te evenaren. Dit leverde veel strijd op, waarna de overheid eiste dat Petrus Regout vanaf die periode duidelijk zijn naam en plaatsnaam onder het aardewerk zou zetten.
Na zijn dood in 1878 zetten zijn vier zonen het bedrijf voort als vennootschap onder de naam Petrus Regout & Co. Tevens werd het beeld van de liggende Sphinx ingevoerd.
In 1899 werd de nieuwe naam van het bedrijf De Sphinx.
In 1958 werd Regout opgevolgd door N.V. Sphinx- Céramique en in 1960 werd de naam N.V. Koninklijke Sphinx. Het beeldmerk veranderde: de Sphinx bleef, met daaronder, schuin geschreven, de naam P. Regout en dit geheel werd in een rond kader geplaatst. In de cirkel kwam de tekst Royal Sphinx Maastricht met daarbij nog een kroontje, Het betreffende jaartal werd vaak aangegeven middels streep- en stipdatering.
Na fusie met de Société Céramique, werd door de N.V Sphinx-Céramique in 1969 het laatste aardewerk geproduceerd aan de Boschstraat. De Sphinx, inmiddels Koninklijke Sphinx, richt zich nu alleen nog op de productie van tegels, sanitair en enkele nevenproducten.

Als je op de onderkant van de voorwerpen kijkt, zie je vaak beeldmerkjes staan. Deze verwijzen naar de betreffende fabriek en aan dit merkje is ook te zien in welke periode het voorwerp gemaakt is.

Regout heeft 4 manieren van dateren gebruikt:
Directe datering. Het jaartal is dan bij het beeldmerk afgedrukt.
Turfdatering. Hier is bij het beeldmerk een cijfer 7,8,9 en een aantal streepjes te zien. Het betekent 1870, 1880 en 1890. Het jaar 1894 b.v. is weergegeven als een 9 met daarnaast 1111.
Breukdatering. De tekst “P. Regout Maastricht” staat in een rechthoekig kader. Van dat kader kan een stukje ontbreken, d.w.z. dat de lijn onderbroken wordt. De “breuk” zit boven een letter van de naam Petrus Regout of onder een letter van het woord Maastricht. Al die breukjes vertegenwoordigen een bepaald jaar of een reeks van jaren. Deze datering werd voor 1900 gebruikt.
Stipdatering. Deze werd gebruikt in de jaren ’50 en ’60. Onder het beeldmerk is een liggend streepje (staat voor 1960) te zien waar een aantal stippen vόόr of achter staat. Het jaar 1957 wordt weergegeven als stip stip stip streep en 1962 als streep stip stip.

Bij de sauskom op de foto zit de ‘breuk’ onder de tweede A.
De M van Maastricht betekent het jaartal 1879, onder de A 1880, onder de 2e A 1881 etc.
De sauskom op de foto dateert uit 1881.

De kan (zie collage) is van Petrus Regout met de afbeelding van de Sphinx. De kan heeft turfdatering. Op de kan staat aan de onderkant aan de linkerzijde van de Sphinx een 8 met 6 streepjes. De kan dateert uit 1886.

collage petrus regout 1024x768

 




7

Vind je dit een leuk bericht? Geef een hartje!

7

Dit vind je misschien ook leuk

1 reactie

  1. A.Luteijn zegt

    In het aardige artikel wordt een overzicht gegeven van de datering op Regoutproducten.
    Heeft u misschien ook gegevens over de datering van kastkommen uit 1836?
    Ik kan een kom kopen waarvan de eigenaar zegt dat hij uit dat jaar is. Ik wil de relatie een beetje prettig houden en dus niet tegenpruttelen dat de fabriek toen pas werd opgericht en waarschijnlijk niets stempelde of van een datum voorzag. :-). Maar ja, ik heb nergens veel verstand van …..
    Alvast bedankt voor uw antwoord, A.Luteijn

Laat een reactie achter

Wij gebruiken deze gegevens alleen om eventueel te kunnen reageren op je reactie of vraag, niet voor commerciële doeleinden zoals advertenties. De gegevens worden maximaal 6 maanden bewaard. Jouw e-mailadres zal niet gepubliceerd worden.